مسجد لب خندق یا مسجد لوگنده /lowgánda/ یا مسجد شیخ انصاری یکی از مساجد تاریخی شهر دزفول است که در محله لب خندق واقع گردیده است.

مسجد لب خندق
Dezful masjed labkhandagh.jpg
ناممسجد لب خندق
اطلاعات اثر
نام محلیمسجد لوگنده
نوع بناآجری
کاربریمسجد
دیرینگیقاجاریه
مالک فعلی اثرمیراث فرهنگی
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۲۵۴۷
تاریخ ثبت ملی۸ دی ۱۳۷۸

تاریخچه

قدمت بنای اولیه مسجد لب خندق به سال ۴۱۷ هجری قمری می رسد که آن را جزو قدیمی ترین بناهای شهر قرار داده است. بنای فعلی مسجد در سال ۱۱۲۶ هجری قمری در زمان حکومت عبدالله خان (نواده واخشتو خان که حاکم شوشتر بود) و با همت حاج اسد بیکا بنا گردیده و نمای مسجد لب خندق در زمان حکومت بیجن خان (دیگر نواده ی واخشتو خان) ساخته شده است. برخى از معماران و باستان شناسان كه از اين مسجد ديدن كرده اند معتقدند كه در ابتدا اين مسجد جامع شهر بوده است تا بعدها كه مسجد بزرگ جامع فعلى ساخته شود.

این مسجد در محدوده خندقی بوده است که حوالی سده پنجم و ششم هجری قمری ساخته شده بود و آب را از شمال رودخانه دز (در ناحیه حمام کرناسیان فعلی و باغ گازر که اکنون تبدیل به پارک شده است) در مسیر محله های کت کتان، سردره، ساکیان، لب خندق، حیدر خانه، فولادیان، قاپی آقا حسینی و قل ننه رسانده و از آنجا در منطقه ای بیرون از شهر رها می شده است.

کیفیت بنا

طول حياط ۲۸/۱۰ متر و عرض آن ۱۴/۱۰ متر است طول ضلع غربى حياط ۱۳/۸۰ متر و حياط كمى مورب است. شبستان مسجد و ديوارهای اطراف آن دلالت بركهنگى مسجد می كند. برخی از دیوارهای آن با آجرهای لعابدار قدیمی و لاجوردی و فیروزه ای مزین شده اند. بر روی کاشیکاری های مسجد با خط زیبایی بنایی آیاتی از قرآن مجید و نیز نام امام علی(ع) نقش بسته است. این مسجد دارای محرابی قدیمی و دو مناره بسیار زیباست که سابقاً مؤذن از این مناره ها استفاده می کرده است. گچبری هاى مسجد هم بسيار قابل توجه است.


موقعیت

مسجد لب خندق در کوچه ای ۸ متری در مرکز شهر و به فاصله ۵۰۰ متری از آستانه سبزقبا قرار دارد. این مسجد به شماره ۲۵۴۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.