انبار غله
| انبار غله | |
|---|---|
 | |
| نام | انبار غله |
| اطلاعات اثر | |
| نوع بنا | سیلو |
| کاربری | انبار غله |
| کاربری کنونی | انبار کالاهای اساسی |
| دورهٔ ساخت اثر | پهلوی اول |
| بانی اثر | ارتش انگلیس |
| مالک اثر | جهاد کشاورزی |
  انبار غله | |
| مکان انبار غله روی نقشه دزفول |
انبار غله دزفول در جاده ساحلی، جنب بیمارستان نبوی واقع شده و در زمان پهلوی اول بنا شده است. این بنا در حال حاضر در اختیار اداره جهاد کشاورزی است و صندوق حمایت از توسعه بخش کشاوزی شهرستان دزفول هم در همین مجموعه واقع شده است.
تاریخچه
در زمان جنگ جهانی دوم این انبار به قصد ذخیره مواد غذایی و برای مدیریت قحطی پیش بینی شده بود که با مدیریت انگلیسی ها اداره می شد. زمانی که انگلیسی ها در جنوب ایران مستقر می شوند و به منظور مقابله با آلمان، تلاش می کنند تا از روسیه حمایت بکنند، بخشی از کمک های خود را از راه هوایی راه آهن و جاده ای به روسیه می رساندند. مواد عذایی که از بوشهر و بندر خرمشهر به این جا می رسید پس از آماده سازی به تهران منتقل می گردید و از طریق پادگان قلعه مرغی با هواپیما به روسیه منتقل می شد. علاوه بر مواد غذایی، احشام و قطعات ماشین آلات نیز در این مکان نگهداری می شد. قطعات ماشین آلات و قطعاتی که از امریکا به این جا می رسید، در پایگاه نظامی تپه چرمه مونتاژ می شد و از طریق تهران به روسیه انتقال می یافت.
ساختار
در انبار غله علاوه بر دالان های مسقف مخصوص نگهداری مواد غذایی، زیرزمینی نیز وجود دارد. این زیرزمین ها با الگو برداری از زیرزمین های دزفول ( شوادون ) ساخته شده اند اگر چه سقف و بدنه و عمق آنها با شوادون ها قابل مقایسه نیست اما از نظر امنیت ، عمق و ارتفاع به گونه ای ساخته شده اند که از معرض دید پنهان می ماندند در شرایط جنگ دوم جهانی چنین مکان هایی ارزش استراتژیک داشته اند و مواد ارزشمندی چون تریاک و گلیسیرین نیز در آن جا نگهداری می شد. این انبارها با مصالح و معماران محلی و با نظارت کارشناسان انگلیسی ساخته شده اند. برای جلوگیری از نفوذ رطوبت ناشی از باران، دیوارهای بیرونی را به صورت دندانه دار ساخته و در ساخت آنها به جای آجر از سیمان استفاده کرده اند که در برابر آب مقاوم است. دندانه های روی دیواره انبارها علاوه بر جلوگیری از رطوبت باران ، میزان محصول باقیمانده در انبارها را نشان می داد از طرفی این دندانه ها باعث می شد تا رطوبت در یک قسمت بیشتر بماند و دما کاهش بیابد. رعایت این نکات بر استحکام بنا و شرایط بهتر نگهداری مواد غذایی مؤثر بوده است. در ساخت سقف ها از ریل های مستعمل استفاده می کردند که قدرت زیادی داشتند. دالان های مسقف انبارها قوسی شکل است که بر روی ستون ها قرار می گرفته و یکی از شیوه های رایج معماری در ساخت مساجد و دالان ها بوده است.
وضعیت کنونی
این مجموعه با محوطه ای سرسبز و دالان های مسقف اکنون نیز محل نگهداری غلات و قند و شکر است که این مواد در شرایط ویژه با همکاری ارتش به نقاط صعب العبور و روستاهای دور دست و مناطق عشایری ارسال می شود.[۱]
پانویس
- ↑ دکتر سید نادر پورموسوی ، کارشناس تاریخ و عضو هیئت علمی گروه معماری دانشگاه جندی شاپور دزفول. «بازدید علمی اعضای انجمن دوستی دزفول از انبار غله». فاطمه سادات اشرفی زاده، سایت خبری خوزنا.