بمبره ترو

از دزفول ویکی
طرح خیالی از بمبره ترو

بُمبِرَه تُرُّو (/bombera torrü/) بنا به اعتقاد مردم موجودی بود از جنیان که خودش را بصورت آدمهای جورواجور و به شکل یکی از دوستان یا همسایگان و یا همکاران شخص در می آورد و موقع شب یا نزدیک صبح به در خانه او می رفت و به بهانه ای او را با خود همراه می کرد و در یک غافلگیری او را روی شانه های خود قلمدوش میکرد و به راه می افتاد و یواش یواش قدش بلند و بلند تر می شد. تنها حربه ای که برای خلاصی از چنگ بمبره ترو بود گفتن چند باره جمله سـیـزَن جُـل دُوز ارا نمک (به معنای جوالدوز و سنگ نمک) /sizan jolduz arā nemek/ یا سیزن جُلدوزه بیاره /sizan jolduz-a biāré/ بود که بمبره از آن جمله وحشت داشت. سوزن جوالدوز یا جلدوز نقش طلسم را برای بمبره ایفا می کرده است. بدین منظور باید سوزن جوالدوز رو در کفل یا قاد بمبره فرو کنند تا بدین ترتیب به صورت یک خر تغییر شکل بیابد.

برخی دیگر هم می گویند بمبره چهره ای شبیه به خفاش داشته است . مردم دزفول و شوشتر و نواحی اطراف اعتقاد داشتند که در محل کَت های بالارود زندگی می کرده است. در روزگاران گذشته شهر با غروب آفتاب کم کم در تاریکی فرو می رفت و خانه ها با نور کم شمع یا لمپا و فانوس روشن می شد . کوچه ها و گذرگاه ها اصولا وسیله ای برای روشنایی نداشتند. حتما در چنین حال و احوالی لحظاتی بعد از غروب آفتاب برای اینکه مانع حضور بچه ها در کوچه و پس کوچه ها شوند ، با ترفندی قصد داشتند تا آنان را که در عالم بچگی بازی و شیطنت را بر هر چیز ترجیح می دادند به داخل خانه ها بِکِشند ، لذا موجودات افسانه ای را ساخته و پرداخته اند تا بدین وسیله وادارشان نمایند که به محض تاریک شدن هوا به خانه بیایند و یا از خانه بیرون نروند.[۱]

می گویند محل اختفای بمبره ترو دره ی تنگ و تاریکی بود حوالی تاسیسات کنونی آبیاری قدیم و قبرستان کاشفیه بنام دره بمبره ترو شناخته می شده است.[۲]


حکایت

حکایت رضا پیازی

می گویند سالها پیش شخص زراعتکاری بنام آقای رضا پیازی با کسی زراعت گندم مشترکی داشت ،یک شب نیمه های شب شریکش به در خانه شان رفت و پس از بیدار کردنش به او گفت :رفتم سری به زراعتمان زدم دیدم هفت هشت گراز در زراعت گندممان خوابیده اند،من به تنهایی از پس آنها بر نمی آیم، بیا با هم برویم و آنها را تار و مار کنیم. با شنیدن این حرف مشهدی رضا فوری با او می رود که فکری به حال گرازها بکنند ولی در بین راه شریکش در یک چشم بهم زدن او را قلمدوش میکند به این بهانه که خواب آلودگی موجب خسته شدن مشهدی رضا و دیر رسیدنشان می شود، مشهدی رضا می بیند که لحظه به لحظه قامت قامت شریکش بلند تر میشود تا جایی که احساس می کند تمام دزفول را زیر پای خود می بیند و برای رهایی خود داد و فریاد می کند.

زنی از همسایگان مشهدی رضا تعریف کرده و گفته: ما آن شب در پشت بام خوابیده بودیم که صدای داد و فریاد مشهدی رضا بلند شد و همه از خواب بلند شده و به خیابان ریختندو مردم با فانوس و بردن گرز و هر سلاحی که داشتند به دنبال بمبره افتادند که شوهرم یکی از آنها بود،تا بالاخره نزدیک تانکر آبیاری قدیم بمبره ترو مجبور شد مشهدی رضا را زمین بیندازد و فرار کند. صبح یک لنگه کفش مشهدی رضا را از نزدیک محل خیمه کشان و لنگه دیگرش را از میان قبر های رودبند پیدا کردند،مشهدی رضا تا مدتها از این قضیه مریض بود.[۳]

حکایت سلطعلی

حکایت دیگری نیز نقل شده است که گویا فردی به نام سلطعلی (سلطانعلی) در ابتدای شب هنگام بازگشت به خانه اش در محله خیمه کشان، خری را در کوچه می بیند. وقتی به او نزدیک شده و فانوس را به سمت او می گیرد می بیند که سوزن جوالدوزی در کفل خر فرو کرده اند و حال بسیار نزاری دارد. سلطعلی تلاش می کند از سر شفقت و با زحمت زیاد جوالدوز را از قاد خر بیرون بکشد اما به محض اینکه سوزن را خارج می کند خر تبدیل به موجودی عجیب و ترسناک شده و از آن جا دور می شود. سلطعلی به خانه رفته و ماجرا را برای مادرش تعریف می کند و وقتی می فهمد که آن خر بمبره ترو بوده ربانش بند می آید.

پانویس

  1. محمدحسن روانبخش انصاری ،مریم مفتوح. «کتاب دزبانان».
  2. «بمبره ترو در باور مردم دزفول».
  3. «موجوداتی بنام جن در باورهای مردم دزفول».