سلقسن
سُلُقِسّن واژه ای است (/soloqessan/) مصدری به معنای سُر خوردن و لیز خوردن است.
ریشه یابی
واژه «سُلُق» به معنای جای لیز است و آن نیز از «زَلَقَ» عربی وارد دزفولی شده است که به معنای لیز خوردن است.[۱]
صرف فعل
تمامی اشکال استفاده از این مصدر به شرح زیر می باشد:
| صرف دزفولی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | سُلُقِسّن | ||||||
| بن ماضی | سُلُقِسّ | ||||||
| بن مضارع | سُلُق | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | سُلُقِسُّم | سُلُقِسّی | سُلُقِسّ | سُلُقِسِّیم | سُلُقِسِّی | سُلُقِسِّن | |
| استمراری | بِـسُلُقِسُّم | بِـسُلُقِسّی | بِـسُلُقِسّ | بِـسُلُقِسِّیم | بِـسُلُقِسِّی | بِـسُلُقِسِّن | |
| نقلی | سُلُقِسُّمَه | سُلُقِسّیَه | سُلُقِسَّس/سُلُقِسَّه | سُلُقِسِّیمَه | سُلُقِسِّیَه | سُلُقِسِّنَه | |
| بعید | سُلُقِسَّه‌بیدُم | سُلُقِسَّه‌بیدی | سُلُقِسَّه‌بید | سُلُقِسَّه‌بیدِیم | سُلُقِسَّه‌بیدِی | سُلُقِسَّه‌بیدِن | |
| التزامی (کاش/تردید) | سُلُقِسّه‌بُووُم | سُلُقِسّه‌بویی | سُلُقِسّه‌بووَه | سُلُقِسّه‌بووِیم | سُلُقِسّه‌بووِی | سُلُقِسّه‌بووِن | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | سُلُقِسُّمِه | سُلُقِسّیِه | سُلُقِسِّه | سُلُقِسِّیمِه | سُلُقِسِّیِه | سُلُقِسِّنِه | |
| مستمر | داشتُم بسُلُقِسُّم | دوشتی بسُلُقِسّی | داشت بسُلُقِسّ | داشتِیم بسُلُقِسِّیم | داشتِی بسُلُقِسِّی | داشتِن بسُلُقِسِّن | |
| مضارع | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | سُلُقُم | سُلُقی | سُلُقَه | سُلُقِیم | سُلُقِی | سُلُقِن | |
| اخباری | بسُلُقُم | بسُلُقی | بسُلُقَه | بسُلُقِیم | بسُلُقِی | بسُلُقِن | |
| مستمر | دارم بسُلُقُم | دوری بسُلُقی | دارَه بسُلُقَه | دارِیم بسُلُقِیم | دارِی بسُلُقِی | دارِن بسُلُقِن | |
| التزامی | سُلُقُم | سُلُقی | سُلُقَه | سُلُقِیم | سُلُقِی | سُلُقِن | |
| دعایی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| سُلُقایام | سُلُقویی | سُلُقا | سُلُقائیم | سُلُقایِه | سُلُقان | ||
| دستوری | - | تو (تُ) | - | شما (شُمون) | - | ||
| امر | سُلُق / سُلُقاد | سُلُقِی | |||||
| نهی | مَسُلُق / مَسُلُقاد | مَسُلُقِی | |||||
| صرف دزفولی با فونتیک | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | soloqessan | ||||||
| بن ماضی | soloqess | ||||||
| بن مضارع | soloq | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | soloqessom | soloqessi | soloqess | soloqessém | soloqessé | soloqessen | |
| استمراری | besoloqessom | besoloqessi | besoloqess | besoloqessém | besoloqessé | besoloqessen | |
| نقلی | soloqessoma | soloqessiya | soloqessas/soloqessa | soloqesséma | soloqesséya | soloqessena | |
| بعید | soloqessah bidom | soloqessah bidi | soloqessah bid | soloqessah bidém | soloqessah bidé | soloqessah biden | |
| التزامی (کاش/تردید) | soloqessah buwom | soloqessah bui | soloqessah buwa | soloqessah buwém | soloqessah buwé | soloqessah buwen | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | soloqessomé | soloqessié | soloqessé | soloqessémé | soloqesséyé | soloqessené | |
| مستمر | dāştom besoloqessom | dowşti besoloqessi | dāşt besoloqess | dāştém besoloqessém | dāşté besoloqessé | dāşten besoloqessen | |
| مضارع | من (mo) | تو (to) | او/آن (u/üān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | soloqom | soloqi | soloqa | soloqém | soloqé | soloqen | |
| اخباری | besoloqom | besoloqi | besoloqa | besoloqém | besoloqé | besoloqen | |
| مستمر | dārom besoloqom | dowri besoloqi | dāra besoloqَa | dārém besoloqém | dāré besoloqé | dāren besoloqen | |
| التزامی | soloqom | soloqi | soloqa | soloqém | soloqé | soloqen | |
| دعایی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| soloqāyām | soloqoi | soloqā | soloqāyém | soloqāyé | soloqān | ||
| دستوری | - | تو (to) | - | شما (şomün) | - | ||
| امر | soloq | soloqé | |||||
| نهی | masoloq | masoloqé | |||||
پانویس
- ↑ عزیزی پور، محمدرضا (۱۳۹۷). مجموعۀ مقالات سومین همایش بین‌المللی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی (گذشته و حال) - ریشه یابی برخی از واژه های گویش دزفولی (با محوریت واژگان عربی و کردی). تهران: دایره المعارف بزرگ اسلامی. شابک ۹۷۸۶۰۰۶۳۲۶۲۰۷.