فمیدن
فمیدن /fáhmidan/ واژه ای است مصدری، به معنای فهمیدن و شنیدن به کار می رود. از آنجا که مصدر شنیدن و مشتقات آن مثل شنفتن در دزفولی به کار نمی رود از فهمیدن به معنای شنیدن استفاده می شود. در تلفظ این کلمه صدای هـ به صورت خفیف شنیده می شود.
ضرب المثل ها
- تندی مگو تحلی مَفم /tondi magü taḥli mafáhm/ به معنی حرف تندی به کسی نزن که در جواب سخن تلخی از او نشنوی.[۱]
صرف فعل
تمامی اشکال استفاده از این مصدر به شرح زیر می باشد:
| صرف دزفولی | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | فمیدن | ||||||
| بن ماضی | فمید | ||||||
| بن مضارع | فم | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | فمیدُم | فمیدی | فمید | فمیدِیم | فمیدِی | فمیدِن | |
| استمراری | بِـفمیدُم | بِـفمیدی | بِـفمید | بِـفمیدِیم | بِـفمیدِی | بِـفمیدِن | |
| نقلی | فمیدُمَه | فمیدیَه | فمیدَس/فمیدَه | فمیدِیمَه | فمیدِیَه | فمیدِنَه | |
| بعید | فمیدَه‌بیدُم | فمیدَه‌بیدی | فمیدَه‌بید | فمیدَه‌بیدِیم | فمیدَه‌بیدِی | فمیدَه‌بیدِن | |
| التزامی (کاش/تردید) | فمیده‌بُووُم | فمیده‌بویی | فمیده‌بووَه | فمیده‌بووِیم | فمیده‌بووِی | فمیده‌بووِن | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | فمیدُمِه | فمیدیِه | فمیدِه | فمیدِیمِه | فمیدِیِه | فمیدِنِه | |
| مستمر | داشتُم بفمیدُم | دوشتی بفمیدی | داشت بفمید | داشتِیم بفمیدِیم | داشتِی بفمیدِی | داشتِن بفمیدِن | |
| مضارع | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| ساده | فمُم | فمی | فمَه | فمِیم | فمِی | فمِن | |
| اخباری | بفمُم | بفمی | بفمَه | بفمِیم | بفمِی | بفمِن | |
| مستمر | دارم بفمُم | دوری بفمی | دارَه بفمَه | دارِیم بفمِیم | دارِی بفمِی | دارِن بفمِن | |
| التزامی | فمُم | فمی | فمَه | فمِیم | فمِی | فمِن | |
| دعایی | من (مُ) | تو (تُ) | او/آن (او/اُوان) | ما (اُمون) | شما (شُمون) | آنها/ایشان (اوشون) | |
| فمایام | فمویی | فما | فمائیم | فمایِه | فمان | ||
| دستوری | - | تو (تُ) | - | شما (شُمون) | - | ||
| امر | فم / فماد | فمِی | |||||
| نهی | مَفم / مَفماد | مَفمِی | |||||
| صرف دزفولی با فونتیک | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بن واژه | fáhmidan | ||||||
| بن ماضی | fáhmid | ||||||
| بن مضارع | fáhm | ||||||
| شخص | مفرد | جمع | |||||
| اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | اول شخص | دوم شخص | سوم شخص | ||
| ماضی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | fáhmidom | fáhmidi | fáhmid | fáhmidém | fáhmidé | fáhmiden | |
| استمراری | befáhmidom | befáhmidi | befáhmid | befáhmidém | befáhmidé | befáhmiden | |
| نقلی | fáhmidoma | fáhmidiya | fáhmidas/fáhmida | fáhmidéma | fáhmidéya | fáhmidena | |
| بعید | fáhmidah bidom | fáhmidah bidi | fáhmidah bid | fáhmidah bidém | fáhmidah bidé | fáhmidah biden | |
| التزامی (کاش/تردید) | fáhmidah buwom | fáhmidah bui | fáhmidah buwa | fáhmidah buwém | fáhmidah buwé | fáhmidah buwen | |
| التزامی نوع دیگر (کاش/باید) | fáhmidomé | fáhmidié | fáhmidé | fáhmidémé | fáhmidéyé | fáhmidené | |
| مستمر | dāştom befáhmidom | dowşti befáhmidi | dāşt befáhmid | dāştém befáhmidém | dāşté befáhmidé | dāşten befáhmiden | |
| مضارع | من (mo) | تو (to) | او/آن (u/üān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| ساده | fáhmom | fáhmi | fáhma | fáhmém | fáhmé | fáhmen | |
| اخباری | befáhmom | befáhmi | befáhma | befáhmém | befáhmé | befáhmen | |
| مستمر | dārom befáhmom | dowri befáhmi | dāra befáhmَa | dārém befáhmém | dāré befáhmé | dāren befáhmen | |
| التزامی | fáhmom | fáhmi | fáhma | fáhmém | fáhmé | fáhmen | |
| دعایی | من (mo) | تو (to) | او/آن (ü/üwān) | ما (omün) | شما (şomün) | آنها/ایشان (uşün) | |
| fáhmāyām | fáhmoi | fáhmā | fáhmāyém | fáhmāyé | fáhmān | ||
| دستوری | - | تو (to) | - | شما (şomün) | - | ||
| امر | fáhm | fáhmé | |||||
| نهی | mafáhm | mafáhmé | |||||
پانویس
- ↑ «ضرب المثل های دزفولی». دزفول شهر من.